ความเร็วชัตเตอร์ หมายความว่าอะไร?

ความเร็วชัตเตอร์ หมายความว่าอะไร?
กล้องถ่ายภาพทุกตัว จะมีม่านสำหรับกันแสงสว่างเข้าไปกระทบฟิล์มถ่ายภาพ หรือเซนเซอร์รับภาพของกล้องดิจิตอล ก่อนที่จะถ่ายภาพ เมื่อกดปุ่มชัตเตอร์เพื่อถ่ายภาพ ม่านชัตเตอร์ก็จะเปิดให้แสง (คือภาพที่จะถ่าย) ผ่านเข้าไปกระทบฟิล์ม หรือเซนเซอร์รับภาพ และปิดตามเวลาที่กำหนดไว้ เราเรียกว่า "ความเร็วชัตเตอร์" คือช่วงเวลาในการที่ม่านชัตเตอร์เปิดรับแสงแล้วปิด จะใช้เวลานานมากน้อยเท่าไร
ตัวเลขเวลาที่บอกความเร็วจะใช้เป็นวินาที และเศษส่วนของวินาที เช่น บนแป้นบอกตัวเลขความเร็วชัตเตอร์ เลข 1 คือ 1 วินาทีเต็ม ตัวเลข 2 คือ 1/2 วินาที ตัวเลข 4, 8, 15, 30, 60, 125, 250, 500 เหล่านี้ก็คือ 1/4, 1/8, 1/15, 1/30, 1/60, 1/125 , 1/250 และ 1/500 วินาที ที่เขาไม่เขียนบอกเต็มๆ ก็เพราะเนื้อที่มีน้อยไม่มีที่จะเขียนให้เต็มๆ ได้ กล้องที่บอกความเร็วชัตเตอร์ในจอ LCD ก็จะบอกเช่นเดียวกัน นอกจากกล้องดิจิตอลเล็กๆ มีเนื้อที่ให้เขียนตัวเลขบอกความเร็วชัตเตอร์ได้มาก ก็จะเขียนเต็มๆ ให้รู้ คือ 1/60, 1/125 หรือ 1/250 ถ้าตัวเลขบอกความเร็วชัตเตอร์เปิดนานมากกว่า 1 วินาที ก็จะมีเครื่องหมายรูปฟันหนูอยู่ด้วย เช่น 2", 4", 8", 15" หรือ 30" ตัวเลขเหล่านี้ก็คือ 2 วินาที , 4 วินาที , 8 วินาที, 15 วินาที หรือ 30 วินาที เป็นต้น
การพูดบอกความเร็วชัตเตอร์จะต้องพูดให้เต็มๆ เช่น 1/125 sec. ก็ต้องบอกว่า "เศษหนึ่งส่วนหนึ่งร้อยยี่สิบห้าวินาที" เป็นต้น ถ้าบอกว่า หนึ่งร้อยยี่สิบห้าวินาที ก็เท่ากับ 2 นาทีกว่า ความหมายมันผิดกันมากทีเดียวนะครับ
ในกล้องรุ่นใหญ่ ที่ถอดเปลี่ยนเลนส์ได้ (Single Lens Reflex หรือ เรียกย่อๆ ว่า SLR) และ กล้องระดับกึ่งโปร (Prosumer) นอกจากโหมด Programmed Auto แล้ว ก็ยังมีระบบ Shutter-Priority Auto ระบบนี้ผู้ใช้กล้องจะเป็นผู้ปรับความเร็วชัตเตอร์เองตามต้องการ กล้องจะปรับขนาดรูรับแสงให้อัตโนมัติ
การทำงานของระบบถ่ายภาพแบบ Shutter-Priority Auto ก็คือ เมื่อผู้ใช้กล้องปรับความเร็วชัตเตอร์ ตามต้องการแล้ว กล้องจะปรับขนาดรูรับแสงให้โดยอัตโนมัติ ผู้ใช้เพียงแต่ยกกล้องขึ้นเล็ง และจัดกรอบภาพตามต้องการ แล้วกดชัตเตอร์ถ่ายภาพเท่านั้น ก็จะได้ภาพที่มีความสว่างพอดีเสมอ แต่ถ้าแสงสว่างน้อย เมื่อปรับความเร็วชัตเตอร์สูงเกินไป กล้องปรับรูรับแสงกว้างสุดแล้วยังไม่พอ ก็จะบอกว่า "LO" คือความสว่างน้อยเกินไป ภาพที่ถ่ายจะมืด จะต้องปรับความเร็วชัตเตอร์ให้ต่ำลงบ้าง จนกว่าคำว่า "LO" หายไป หรือจะถ่ายภาพในที่ที่สว่างมากๆ เช่น กลางแดดจัดๆ พื้นเป็นทราย หรือคอนกรีต หรือหิมะ ถ้าปรับความเร็วชัตเตอร์ต่ำมากๆ จนกล้องปรับรูรับแสงเล็กสุดแล้วยังไม่พอ จะบอกว่า "HI" คือภาพที่ถ่ายมาจะสว่างมากเกินไป ก็ต้องปรับความเร็วชัตเตอร์ให้สูงขึ้นบ้าง จนคำว่า "HI" หายไป
ระบบถ่ายภาพแบบนี้ เหมาะสำหรับการปรับความเร็วชัตเตอร์สูงๆ เพื่อถ่ายภาพสิ่งที่มีการเคลื่อนไหวเร็วๆ ให้เห็นหยุดนิ่ง หรือเวลาที่ใช้เลนส์ที่มีความยาวโฟกัสมากๆ หรือปรับซูมเลนส์ไปที่ช่วงยาวๆ ควรใช้ความเร็วชัตเตอร์สูงๆ เพื่อไม่ให้ภาพเป็นรอยไหว ส่วนการถ่ายภาพน้ำตกให้เห็นสายน้ำไหลเป็นสาย ก็จะต้องใช้ความเร็วชัตเตอร์ต่ำๆ และการแพนกล้องตามสิ่งเคลื่อนไหว ก็ต้องใช้ความเร็วชัตเตอร์ต่ำๆ เช่นเดียวกัน เป็นต้น

โหมด Shutter-Priority Auto แล้ว ยังมีโหมดอะไรอีก ?
ในกล้องรุ่นใหญ่ ที่ถอดเปลี่ยนเลนส์ได้ (Single Lens Reflex หรือ เรียกย่อๆ ว่า SLR) และ กล้องระดับกึ่งโปร (Prosumer) นอกจากโหมด Shutter-Priority Auto แล้ว ก็ยังมีระบบ Aperture-Priority Auto ระบบนี้ผู้ใช้กล้องจะเป็นผู้ปรับขนาดรูรับแสงเองตามต้องการ แล้วกล้องจะปรับความเร็วชัตเตอร์ให้อัตโนมัติ
การทำงานของระบบถ่ายภาพแบบ Aperture-Priority Auto ก็คือ เมื่อผู้ใช้กล้องปรับขนาดรูรับแสง ตามต้องการแล้ว กล้องจะปรับความเร็วชัตเตอร์ให้โดยอัตโนมัติ ผู้ใช้เพียงแต่ยกกล้องขึ้นเล็ง และจัดกรอบภาพตามต้องการ แล้วกดชัตเตอร์ถ่ายภาพเท่านั้น ก็จะได้ภาพที่มีความสว่างพอดีเสมอ แต่ถ้าแสงสว่างน้อย เมื่อปรับรูรับแสงเล็กเกินไป กล้องปรับความเร็วชัตเตอร์ต่ำสุดแล้วยังไม่พอ ก็จะบอกว่า "LO" คือความสว่างน้อยเกินไป ภาพที่ถ่ายจะมืด ก็ต้องปรับรูรับแสงให้กว้างขึ้นบ้าง จนกว่าคำว่า "LO" หายไป หรือจะถ่ายภาพในที่ที่สว่างมากๆ เช่น กลางแดดจัดๆ พื้นเป็นทราย หรือคอนกรีต หรือหิมะ ถ้าปรับรูรับแสงกว้างมากๆ จนกล้องปรับความเร็วชัตเตอร์สูงสุดแล้วยังไม่พอ จะบอกว่า "HI" คือภาพที่ถ่ายมาจะสว่างมากเกินไป ก็ต้องปรับรูรับแสงให้เล็กลงบ้าง จนคำว่า "HI" หายไป
ระบบถ่ายภาพแบบนี้ เหมาะสำหรับการปรับรูรับแสงให้กว้าง เพื่อให้มีช่วงความชัดลึกน้อยๆ เวลาถ่ายภาพบุคคล ที่ต้องการให้ชัดเฉพาะบุคคลที่จะถ่าย และให้ฉากหลังพร่ามัว ทำให้ภาพบุคคลที่ถ่ายเห็นเด่นขึ้น หรือปรับรูรับแสงเล็กๆ เพื่อให้ภาพมีช่วงความชัดลึกมากๆ เช่น การถ่ายภาพทิวทัศน์ ถ่ายภาพหมู่บุคคล หรือภาพบุคคลร่วมกับทิวทัศน์ที่สวยงาม ต้องการให้ภาพชัดตลอดตั้งแต่ใกล้ๆ ไปถึงไกลสุด เป็นต้น